Paci, ringjallje pas 30 vitesh

Një shprehje e re, e panjohur më parë për publikun, por gjithsesi e pranishme në pikturat e Ferdinand Pacit, shfaqet për publikun kryeqytetas 30 vjet pas vdekjes së piktorit.
Ishte një dëshirë shumëvjeçare e të birit, piktorit Adrian Paci, që pikturat e babait të tij të prezantoheshin para publikut kryeqytetas, në një ekspozitë personale. Kjo dëshirë “u shty” në një farë mënyre edhe nga kërkesa e drejtorit të Galerisë së Arteve, piktorit Abaz Hado dhe si rrjedhojë e këtij bashkëpunimi, mbërriti në Galerinë e Arteve, ekspozita personale e piktorit Ferdinad Pacit, që u nda nga jeta 30 vjet më parë, në moshën 35 vjeçare.
Në një nga pavionet e Galerisë, për ditë me radhë qëndruan të varura nëpër mure, punimet e hershme të Pacit (atit), kuruar me kujdes e dhëmbshuri nga Paci (biri), piktor edhe ky i talentuar, që sot jeton në Itali.
“Unë isha shumë i vogël kur vdiq im atë dhe jam rritur me punimet e tija, kujton Adriani. Jam rritur duke shikuar studion e tij, duke hapur shpeshherë dosjet me vizatimet e tij dhe në një farë mënyre, marrëdhënia ime me tim atë, mund të përcaktohet si një marrëdhënie profesionale. Ajo krijohej përmes pikturës. Një marrëdhënie e tillë më ka shoqëruar gjithmonë, krahas asaj ndjeshmërie që ka një fëmijë për prindin e vet”, -shton ai.
E rëndësishme është që Ferdinand Paci prezantohet në tempullin e artit shqiptar me një fytyrë tjetër, pasi ai është njohur pak në kohën kur ishte gjallë. Kjo ndodhte pasi ai merrte pjesë vetëm nëpër ekspozita brenda një tematike të caktuar. Sigurisht, Ferdinand Paci punoi përmes dy datave që janë të rëndësishme për gjithë sistemin e kulturës shqiptare të asaj periudhe. Njëra ishte fjala e 6 shkurtit të vitit 1967, kur udhëheqësi komunist foli kundër zakoneve prapanike, ndërsa ngjarja tjetër ishte pleniumi i IV-t i KQP, kundër shfaqjeve të huaja. Sigurisht, kjo atmosferë e ushqeu gjithë jetën kulturore të asaj periudhe dhe sigurisht u reflektua edhe në punimet e tij. Por është shumë interesante të shohësh se përveç këtyre punëve tematike, ai në shumë punime, pjesa më e madhe e të cilave e panjohur për publikun e kryeqytetit, krijoi një tjetër shprehje, e cila nuk është diametralisht e kundërt, por disi e devijuar, po ta krahasosh me veprat e prezantuara dikur nëpër ekspozita.
Në këto punime, realizuar në teknikën e vajit si dhe në të vizatimit, ekziston një komunikim më spontan, më i thjeshtë, më i shkrifët, një lloj melankolie, e cila nuk është prezente te punët e tjera, të filtruara nga komisionet e shumta të asaj kohe.
Është interesat të shikohet edhe nga këndvështrimi tjetër se çfarë lidhje ka ai me traditën e pikturës në Shkodër, se si piktura në Shkodër zhvillohet nga Kolë Idromeno, vazhdon te Simon Rrota, Ndoc Martini, Zef Kolombi, Vladimir Jani dhe gjen tek Ferdinand Paci një vazhdues të spikatur të kësaj rrjedhe. Kompozimet përcjellin atmosferën që të kujton Idromenon apo Kolombi, me elementet e shumtë etnografikë dhe personazhet e thjeshta popullorë, ndërkohë një varg portretesh të njerëzve të dashur të familjes, dëshmojnë se tradita vazhdon. Kjo ekspozitë kërkon të verë theksin te kjo vazhdimësi.